- Berichten over een mogelijke verkooptransactie van olie uit Saudi-Arabië waarbij de betaling plaatsvindt in Chinese yuan, tonen dat landen minder afhankelijk willen zijn van Amerikaanse dollars.
- “De wereld zoekt een tegenwicht voor de Amerikaanse valuta”, vertelt Aleksandar Tomic aan Insider.
- Afrika is waarschijnlijk het eerste continent waar China de dominantie van de dollar kan proberen aan te vechten.
- Lees ook: Noorse kroon en Canadese dollar profiteren van torenhoge olieprijs en onzekerheid over Russisch aanbod
Een mogelijke oliedeal tussen China en Saoedi-Arabië die wordt afgerekend in Chinese yuan, duidt erop dat beide landen zich niet prettig voelen bij de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar. Olie wordt doorgaans in dollars afgerekend, maar dat geeft de VS meteen ook veel financiële invloed in de wereld.
Dit laatste is ook duidelijk te zien bij de sancties tegen Rusland, die sterk leunen op de controle die de VS en andere westerse landen uitoefenen op het internationale betalingsverkeer.
Afgelopen week meldde zakenkrant The Wall Street Journal dat China bij de aankoop van olie uit Saoedi-Arabië wil betalen in yuan in plaats van dollars. Beide landen profiteren van een eventuele demotie van de status van de Amerikaanse valuta, zegt econoom Aleksandar Tomic van Boston College.
“Hoewel de overeenkomst in yuan vooral een symbolische betekenis zal hebben, is China niet het enige land dat op zoek is naar een nieuwe reservevaluta”, vertelt Tomic aan Insider. “Landen die de dollar nodig hebben om zaken te doen op het internationale toneel, zijn ook blootgesteld aan de Amerikaanse financiële sector. En daarmee geven ze Washington een politiek drukmiddel.”
De wereld is op zoek naar een tegengewicht voor de macht van de VS
Sommige analisten wijzen erop dat de kans klein is dat Saoedi-Arabië Chinese betalingen in yuan zal accepteren. De Saoedische riyal is immers gekoppeld aan de veel stabielere dollar.
De effectiviteit van internationale sancties tegen Rusland heeft andere landen die afhankelijk zijn van de dollar, wel wakker geschud. Want, zegt Tomic, Washington kan zomaar andere regeringen dan die van Rusland economisch aanpakken met sancties, als zij zich niet gedragen. "Een mogelijke deal in yuan is een teken dat de wereld op zoek is naar een tegenwicht voor de Amerikaanse dollar."
Een van de redenen dat Saoedi-Arabië een oliedeal in yuan overweegt, is het feit dat het zich daarmee openstelt voor een andere munt dan de dollar. Dit zou betekenen dat het olieland wedt op een toekomst waarin de Chinese munt veel gangbaarder wordt als internationaal betaalmiddel.
Het kan ook zijn dat Riyadh twijfelt aan de blijvende stabiliteit van de dollar, zegt Tomic, zeker als de VS ervoor kiezen om meer dollars op te potten voor eventuele economische uitdagingen in de toekomst.
China wil weerbaarder worden
China probeert al langer de yuan te presenteren als vervanger van de dollar. De ineenstorting van grote Russische financiële instituten door de westerse sancties, speelt China in de kaart, vertelt Tomic. Want nu Rusland niet meer kan rekenen op het Westen, richt het zich meer op buurland China.
Voor Beijing is het stimuleren van het gebruik van de yuan in plaats van de dollar, ook politiek verstandig, zegt Tomic. "Het idee is dat China hiermee de kwetsbaarheid voor internationale sancties kan verkleinen, mochten de VS en haar bondgenoten die ook tegen Beijing willen instellen."
China moet bewijzen dat yuan stabiel kan blijven
Voordat de yuan terrein wint op de dollar, en zichzelf neerzet als reservevaluta, moeten er eerst twee dingen gebeuren.
Als eerste moet het wereldwijde vertrouwen in de dollar afnemen, legt Tomic uit. Dat kan gebeuren als de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, er niet in slaagt inflatie onder controle te houden. Of als de munt zich opeens onvoorspelbaar begint te gedragen.
Ten tweede zou China tegenover andere landen moeten bewijzen dat de yuan voor de lange duur stabiel is. Dat lukt nu nog niet, zegt Tomic. Met enige regelmaat devalueert China haar munt om de export te stimuleren. Landen investeren liever niet in een munt waarvan de waarde plotseling kan afnemen. Dus, benadrukt Tomic, zou China eerst een verantwoordelijker monetair beleid moeten voeren.
In Afrika kan de yuan voet aan de grond krijgen
Toch heeft China zich vastgebeten in haar ambities voor de yuan op het wereldtoneel. Afrika is het continent waar China de meeste kans maakt om de dollar van de troon te stoten, vertelt Tomic. China heeft namelijk veel invloed op Afrikaanse economieën, als grootste kredietverstrekker en bron van buitenlandse investeringen.
China heeft bovendien al een aanzienlijke infrastructuur gebouwd op het Afrikaanse continent, waar het niet hoeft te concurreren met Europa.
Maar om het vertrouwen in de yuan als reservevaluta op te krikken moet volgens Tomic het vertrouwen in de dollar afnemen en tegelijkertijd dat in de Chinese munt toenemen. "Als de VS niks onvoorspelbaars doen, dan zullen andere landen in de Amerikaanse munt blijven geloven. Het is niet alsof de macht van de dollar nog nooit uitdagingen heeft gekend, maar tot nu toe is geen enkele andere valuta komen bovendrijven. Als markten onstuimiger worden, dan blijven die in de VS meestal stabiel. Dus zo blijft de dollar dominant."